Ёз иссиғи тобора кучаймоқда. Далалардаги узумлар пишиб, бозорларга йўл олишга шай турибди. Aммо айни пишиқчилик палласи кирган бир пайтда, айрим узум навларида — хусусан, Тойфида меваларнинг тўсатдан қуриб қолаётгани кўпчиликни ташвишга солмоқда. Бу оддий об-ҳаво инжиқлигими ёки чуқурроқ сабаблари ҳам борми?
Қишлоқ хўжалиги мутахассислари ва тажрибали боғбонлар бу борада бир қатор муҳим жиҳатларга еътибор қаратади.
Сув танқислиги — биринчи сабаб
Тойфи узуми жуда нозик ва иссиққа чидамсиз навлардан бири саналади. Ҳарорат кўтарилган паллада унга кўпроқ намлик зарур бўлади. Aммо айнан шу вақтда суғориш сустлашса — натижада ғужумлар қурий бошлайди.
Ғужумнинг ортиқча бўлиши — ресурслар бўлиниб кетади
Шохда жуда кўп ғужум сақланса, озиқа ва сув барча мевага тенг йетиб бормайди. Шунда кучсиз ва орқада қолган мевалар қурийди.
Тупроқнинг сифацизлиги — яширин муаммо
Тупроқ зич ва ҳаво ўтказмас бўлса, илдизлар кислород йетишмовчилигидан азият чекади. Бу еса бутун ўсимлик фаолиятига салбий таъсир қилади.
Ички физиологик муаммолар
Баъзан ташқи белги йўқдек туюлади, аммо бунч-стем неcросис (шингилнинг ички зарарланиши) каби бузилишлар мевани аста-секин қуритиб юборади.
Калий ва фосфор йетишмовчилиги
Мевалар ўзида сувни ушлаб тура олиши учун айнан шу елементлар муҳим. Улар йетишмаса, мева сувсиз қолади.
Замбуруғли касалликлар — сокин ҳалокат
Aнтракноз, қора чанги каби касалликлар дастлаб кўзга ташланмайди. Aммо вақт ўтиши билан бутун ғужумни қуритиб юборади.
Чора кўриш кеч емас
Мутахассислар ушбу муаммонинг олдини олиш мумкинлигини таъкидлашмоқда. Бунинг учун қуйидаги оддий, аммо самарали тавсияларни ёдда тутиш керак:
🔸 Суғоришни мунтазам бажаринг — Ҳар 7–10 кунда чуқур суғоринг;
🔸 Ғужумни назорат қилинг — Ҳар бир шохда 1–2 донадан ортиқ ғужум қолдирманг;
🔸 Ўғитлашга еътибор беринг — Aйниқса ёзда калий ва фосфорга бой ўғитлар зарур;
🔸 Тупроқни юмшатиб туринг — Ҳавонинг илдизга еркин кириши муҳим;
🔸 Касалликларга қарши профилактика ўтказинг — Замбуруғ ва вирусларга қарши воситаларни ўз вақтида қўлланг.
Тойфи навининг ўзига хос инжиқлиги бор — уни тўғри парвариш қилмаса, мевасидан айрилиш ҳеч гап емас. Aммо бу вазиятда айб фақат иқлимда емас, балки инсон омилида ҳам. Тўғри агротехник усуллар, оддий кузатув ва масъулиятли ёндашув орқали бу муаммонинг олдини олиш мумкин.
